Edrychwch beth mae beilïaid yn gallu ei gymryd

Gallai beilïaid (neu 'asiantau gorfodi') gymryd eich eiddo os ydyn nhw'n casglu dyled nad ydych chi wedi'i thalu.

Maen nhw'n gallu cymryd pethau sy'n eiddo i chi neu sy'n eiddo i chi a rhywun arall ar y cyd – er enghraifft, eitemau trydanol, gemwaith neu gerbyd.

Mae beilïaid ond yn gallu cymryd pethau o'r tu mewn i'ch cartref os byddwch chi'n eu gadael nhw i mewn – dysgwch sut i'w cadw nhw allan.

Mae rheolau ar yr hyn y gallan nhw ei gymryd – os byddan nhw'n torri'r rheolau, gallwch gwyno a chael eich eiddo yn ôl.

Os yw'r beilïaid yn casglu dyled rhywun arall, allan nhw ddim cymryd unrhyw beth sy'n eiddo i chi. Edrychwch sut i atal beilïaid os nad oes arnoch chi'r ddyled.

Eiddo na all beilïaid eu cymryd

Ni all beilïaid gymryd:

• pethau sy'n eiddo i bobl eraill – mae hyn yn cynnwys pethau sy'n eiddo i'ch plant

• anifeiliaid anwes neu gŵn tywys

• cerbydau, offer neu gyfarpar cyfrifiadurol rydych chi eu hangen ar gyfer eich swydd neu i astudio, gwerth hyd at £1,350

• unrhyw beth rydych chi'n talu amdano trwy gytundeb cyllid, er enghraifft, car a brynwyd trwy gytundeb hurbwrcasu neu gytundeb gwerthiant amodol

• cerbyd Motability neu gerbyd sy'n dangos Bathodyn Glas dilys

Pethau sydd eu hangen arnoch chi i fyw

Ni all beilïaid gymryd pethau sydd eu hangen arnoch chi i fyw – mae'r rhain yn bethau rydych chi'n eu defnyddio ar gyfer eich 'anghenion domestig sylfaenol'.

Rhaid iddyn nhw adael:

• bwrdd a digon o gadeiriau i bawb sy'n byw yn eich cartref

• gwelyau a dillad gwely i bawb sy'n byw yn eich cartref

• popty neu ficrodon ac oergell

• peiriant golchi

• ffôn neu ffôn symudol

• unrhyw feddyginiaeth neu gyfarpar meddygol ac unrhyw beth sydd ei angen arnoch chi i ofalu am blentyn neu berson hŷn

Atal beilïaid rhag cymryd pethau na ddylen nhw eu cymryd

Os bydd beilïaid yn cymryd rhywbeth neu'n ei restru ar 'gytundeb nwyddau a reolir', dangoswch dystiolaeth iddyn nhw sy'n profi na allan nhw ei gymryd.

Os oes gennych chi'r dystiolaeth hon pan maen nhw yn eich cartref, dylech ddangos y dystiolaeth iddyn nhw bryd hynny.

Os byddan nhw'n cymryd rhywbeth na ddylen nhw ei gymryd, bydd angen i chi gwyno a darparu tystiolaeth sy'n profi na ddylen nhw fod wedi ei gymryd.

Cwyno os bydd beilïaid yn cymryd rhywbeth na ddylen nhw ei gymryd

Dylech gwyno o fewn 7 diwrnod os bydd beilïaid yn cymryd rhywbeth na ddylen nhw ei gymryd neu'n ei restru ar gytundeb nwyddau a reolir. Rhaid i'r beilïaid ymateb i chi o fewn 10 diwrnod.

Os bydd y beilïaid yn cymryd rhywbeth sy'n eiddo i chi

Os na ddylai'r beili fod wedi cymryd rhywbeth, mae'n cael ei alw'n 'nwyddau wedi'u heithrio'. Mae angen i chi gwyno. Cysylltwch â'r beili gyda thystiolaeth o pam na ddylai fod wedi cymryd yr eitem – esboniwch pam mae'r nwyddau wedi'u heithrio.

Os bydd y beili'n gwrthod dychwelyd yr eitem, dylech gwyno i'r 'credydwr'. Y 'credydwr' yw'r person y mae arnoch chi'r arian iddo. Anfonwch dystiolaeth ato yn esbonio pam na ddylai fod wedi cymryd yr eitem.

Os bydd y beilïaid yn cymryd rhywbeth sy'n eiddo i rywun arall

Mae hyn yn cynnwys:

• pethau sy'n eiddo i bobl eraill

• unrhyw beth rydych chi'n dal i dalu amdano trwy gytundeb cyllid

• cerbydau'r Cynllun Motability

Mae unrhyw beth sy'n eiddo i rywun arall yn cael ei alw'n 'nwyddau trydydd parti'.

Mae angen i'r person neu'n cwmni sydd piau'r eitem gwyno cyn gynted â phosibl. Dylai gysylltu â'r cwmni beili ac anfon tystiolaeth mai nhw sydd piau'r eitem – naill ai trwy nodi mai nhw sydd piau'r eitem neu drwy gynnwys prawf o'i brynu os yn bosibl.

Os bydd y beili'n gwrthod dychwelyd yr eitem, dylai'r perchennog gwyno i'r 'credydwr'. Y 'credydwr' yw'r person neu'r cwmni mae arnoch chi arian iddo.