Gwirio beth mae’n rhaid i chi ei wneud yn y grŵp gweithgaredd cysylltiedig â gwaith Lwfans Cyflogaeth a Chymorth

Mae'r cyngor hwn yn berthnasol i Cymru. Gweler cyngor ar gyfer Gweler cyngor ar gyfer Lloegr, Gweler cyngor ar gyfer Gogledd Iwerddon, Gweler cyngor ar gyfer Yr Alban

Os bydd yr Adran Gwaith a Phensiynau yn penderfynu y gallwch gael Lwfans Cyflogaeth a Chymorth (ESA), byddwch yn cael eich rhoi yn naill ai yn y:

  • grŵp cymorth

  • grŵp gweithgareddau cysylltiedig â gwaith

Gwiriwch eich llythyr penderfyniad i weld pa grŵp rydych chi ynddo. Bydd yn dibynnu ar y wybodaeth ar eich holiadur gallu i weithio a chanlyniadau eich asesiad meddygol.

Os ydych chi yn y grŵp gweithgaredd cysylltiedig â gwaith, efallai y bydd angen i chi gael cyfweliadau sy'n canolbwyntio ar waith a gwneud gweithgaredd sy'n gwella eich siawns o ddod o hyd i waith. Gelwir hyn yn 'weithgaredd cysylltiedig â gwaith'. Os ydych chi’n cael y math newydd o Lwfans Cyflogaeth a Chymorth, efallai y gelwir hyn yn 'baratoi ar gyfer gwaith'.

Os ydych chi yn y grŵp cymorth, does dim angen i chi weithio, cael cyfweliadau sy'n canolbwyntio ar waith neu wneud gweithgareddau sy'n gysylltiedig â gwaith.

Pan fyddwch yn y grŵp gweithgaredd cysylltiedig â gwaith

Efallai y cewch gyfweliad sy’n canolbwyntio ar waith ar ôl i chi gael eich rhoi yn y grŵp. Os felly, bydd hyfforddwr gwaith o'r Ganolfan Byd Gwaith yn cysylltu â chi i siarad â chi am eich sefyllfa. Byddwch yn cytuno gyda’ch gilydd pa weithgaredd cysylltiedig â gwaith y dylech ei wneud.

Byddant yn siarad â chi am bethau fel:

  • eich hanes gwaith a'ch cymwysterau

  • camau y gallech eu cymryd i'ch helpu i weithio yn y pen draw

  • unrhyw gymorth ymarferol sydd ar gael i chi

Efallai y bydd angen mwy o gyfweliadau sy’n canolbwyntio ar waith arnoch chi tra byddwch chi’n cael Lwfans Cyflogaeth a Chymorth yn y grŵp gweithgaredd cysylltiedig â gwaith. Bydd yr Adran Gwaith a Phensiynau yn dweud wrthych a oes angen i chi fynd i gyfweliadau sy'n canolbwyntio ar waith ai peidio.

Mathau o weithgareddau cysylltiedig â gwaith y gallai fod angen i chi eu gwneud

Mae gweithgareddau cysylltiedig â gwaith yn cynnwys pethau fel:

  • sgiliau mathemateg neu ysgrifennu sylfaenol

  • sesiynau magu hyder

  • dysgu sut i ysgrifennu CV

  • rhoi cynnig ar ffyrdd newydd o reoli eich cyflwr neu eich anabledd

Nid oes rhaid i bawb gael cyfweliadau sy’n canolbwyntio ar waith na gwneud gweithgareddau cysylltiedig â gwaith. Mae'n dibynnu ar eich sefyllfa ac a ydych chi ar y math newydd o Lwfans Cyflogaeth a Chymorth neu'r hen fathau o Lwfans Cyflogaeth a Chymorth. Yr hen fathau yw Lwfans Cyflogaeth a Chymorth yn seiliedig ar incwm neu Lwfans Cyflogaeth a Chymorth yn seiliedig ar gyfraniadau.

Os ydych chi'n rhiant sengl

Os ydych chi'n rhiant sengl gyda phlentyn o dan 3 oed, ni fydd yn rhaid i chi wneud gweithgaredd cysylltiedig â gwaith. Bydd yn rhaid i chi fynd i gyfweliad sy’n canolbwyntio ar waith o hyd.

Os ydych chi'n rhiant sengl gyda phlentyn dan 1 oed, ni fydd angen i chi wneud gweithgaredd cysylltiedig â gwaith na mynd i gyfweliad sy'n canolbwyntio ar waith.

Os ydych chi'n rhiant sengl gyda phlentyn rhwng 3 a 13 oed, gallwch ofyn am gael gwneud gweithgaredd cysylltiedig â gwaith yn ystod oriau ysgol arferol. Nid oes rhaid i’r Adran Gwaith a Phensiynau gytuno i hyn. Bydd yn rhaid i chi fynd i gyfweliadau sy’n canolbwyntio ar waith o hyd.

Os ydych chi ar hen fathau o Lwfans Cyflogaeth a Chymorth a'ch bod yn rhiant sengl gyda phlentyn rhwng 3 a 13 oed, dim ond yn ystod oriau ysgol arferol y bydd yn rhaid i chi wneud gweithgareddau cysylltiedig â gwaith. Bydd yn rhaid i chi fynd i gyfweliad sy’n canolbwyntio ar waith o hyd.

Os ydych chi'n ofalwr

Os ydych chi'n cael hen fath o Lwfans Cyflogaeth a Chymorth

Ni fydd yn rhaid i chi wneud gweithgaredd cysylltiedig â gwaith os ydych chi'n gofalu am rywun ac yn cael:

  • Lwfans Gofalwr

  • premiwm gofalwr fel rhan o'ch hawliad Lwfans Cyflogaeth a Chymorth

  • Taliad Cymorth i Ofalwyr

Bydd yn rhaid i chi fynd i gyfweliad sy’n canolbwyntio ar waith o hyd.

Os ydych chi'n cael Lwfans Cyflogaeth a Chymorth math newydd

Ni fydd yn rhaid i chi wneud gweithgaredd cysylltiedig â gwaith na mynd i gyfweliad sy’n canolbwyntio ar waith os ydych chi’n gofalu am rywun ac:

  • yn cael Lwfans Gofalwr neu Taliad Cymorth i Ofalwyr

  • yn gymwys i gael Lwfans Gofalwr neu Taliad Cymorth i Ofalwyr ond ddim yn ei gael oherwydd bod eich enillion yn rhy uchel

Os byddwch yn colli cyfweliad sy'n canolbwyntio ar waith neu weithgaredd cysylltiedig â gwaith

Dylech fynd i unrhyw gyfweliadau sy'n canolbwyntio ar waith a gwneud unrhyw weithgaredd cysylltiedig â gwaith rydych chi wedi cytuno arno.

Os byddwch yn colli cyfweliad neu weithgaredd, dylech gysylltu â'r Adran Gwaith a Phensiynau cyn gynted â phosibl. Os ydych chi ar hen fathau o Lwfans Cyflogaeth a Chymorth, rhaid i chi wneud hyn o fewn 5 diwrnod. Defnyddiwch y rhif ffôn ar unrhyw un o’ch llythyrau ESA.

Os oes gennych reswm da dros golli’r cyfweliad neu’r gweithgaredd, efallai na fydd hyn yn effeithio ar eich budd-dal.

Os na fyddwch chi'n cysylltu â'r Adran Gwaith a Phensiynau, neu os nad ydyn nhw'n derbyn eich rheswm, mae'n bosib y bydd eich taliadau Lwfans Cyflogaeth a Chymorth yn cael eu lleihau. Gelwir hyn yn 'sancsiwn'. Gwiriwch beth sy'n digwydd pan fydd yr Adran Gwaith a Phensiynau yn rhoi sancsiwn i chi.

Os ydych chi’n meddwl eich bod wedi cael eich rhoi yn y grŵp anghywir

Dylech ofyn i'r Adran Gwaith a Phensiynau edrych ar eu penderfyniad eto.

Help us improve our website

Take 3 minutes to tell us if you found what you needed on our website. Your feedback will help us give millions of people the information they need.